Powered By Blogger

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Η συγκοινωνία του Ρεθέμνου τον παλίο καιρο

                                        Η Πόρτα Guora, Μεγάλη Πόρτα
                             για τους Ρεθυμνιώτες σε φωτογραφία του Gerola.


                                           ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ
                                       " ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΕΤΗ ΣΑΣ"


Περασμένα χρόνια,που το αυτοκίνητο δεν είχε κάμη ακόμα την εμφάνιση του και αμαξιτοί δρόμοι δεν υπήρχον,για τη συγκοινωνία του Ρεθέμνου με τα χωργιά,ολη η κίνηση η συγκοινωνιακή γίνονταν με τα φτωχά γαιδουράκια,τα ύπουλα μουλάργια και τα υπερήφανα αραβοκρητικά άλογα.Οι δρόμοι του Ρεθέμνου την εποχή εκείνη,ήταν στρωμένοι με χονδρές στρογγυλές ή πολύγωνες πέτρες,σίδηρο γρανίτου,προσηρμοσμένες τεχνικά μεταξύ τους,που λέγονταν "καλντερήμι,έδιδαν στα πέταλα των λογινώ,την ευκαιρίαν να επιδέυουν με το κτύπημα τους την αβελτοσύνη των ζώων.
Τις πρωινές ώρες,η Μεγάλη Πόρτα και η Άμμο-Πόρτα με τα δυτσάρσια τους,που οδηγούσαν το πρώτο προς το Με'ι'ντάνι και το δέυτερο προς το Λιμάνι,σενεπέρνουνταν,με το ποδοβολητό των ζώων.
Φορτωμένοι με ασκιά γεμάτα λάδι,ξεφόρντωναν στους λαδομαγατζέδεςΑπο το χρυσάφι των ελαιοδένδρων του Ρεθέμνου.
Γουρνάς,τζο λαπάντε,λαπάντε άκουε κανείς να φωνάζουν οι λαδάδες αμαζόνιες το λάδι.
Και το μεσημέρι τ'απομεσήμερο,καβαλάρης στα ζώα τους,οι χωρικοί ξανάφευγαν με τα ζώα φορτωμένα με λογής λογής πουσούνια.
Άλλοι πήγαιναν στα χωργιά τους κι'αλλοι ήρχουνταν ευχαριστημένοι,με τη πουλησά τους,ευχαριστημένοι με την αγορά τους και κουβέντιαζαν αναμεταξύ τους στο δρόμο,περί αέρων και υδάτων.
Κι'οντας δυο παρέες ανταμόνονταν στο δρόμο,ώρα καλή Σας έλεγε η μια,καλώς ορίσατε απαντούσε η άλλη.
Κι άλλος,πειό γέρος,χαιρετά τους διαβάτες,μ'ενα πειό όμηρικό χαιρετισμό.
Πολλά τα έτη σας...
Καλώς ορίσατε,του απαντούν.
Στο μεσόστρατο,κάποιο μεμονωμένο σπίτι,διατηρεί καφενείο,πρόχειρο μαγηρείο και κανένα σοφά για ύπνο.
Είναι πανδοχείο και στην Κρητική διάλεκτο,λέγεται χάνι.
Στ'Αδαμάκι το χάνι στα τρία μοναστήρια στου Σίφη,το χάνι,προς τους Ποταμούς,μεσοκουρασμένοι οι διαβάτες σταματούν,να ανασάνουν.
Πολλά τα έτη σας.
Καλώς ορίσατε.
Βάλε μας,μια τσικουδιά στα όρθια.
Και ξαναξεκινούσαν για το χωργιό.
Σήμερο το αυτοκίνητο όλα αυτά τα μετέβαλε σε σκόνη,που οι γοργοί τροχοί του,την σηκώνουν ψηλά και την πετούν άχρηστη,στα βάθη της γειτονικής χαράδρας.
Τρέχοντας με τριάντα χιλιόμετρα την ώρα,άψυχα όπως είναι,δεν χρειάζονται χάνια.
Και προσπερνούν το'να τ'άλλο,στη συναντήσι τους,με τόση ταχύτητα,ώστε οι επιβάτες,δεν προφθαίνουν να χαιρετισθούν.
Άυριο τ'αεροπλάνο και μεθαύριο η ρουκέτα,θα μιλήσει κι'αυτή για το αυτοκίνητο,όπως αυτό μιλεί σήμερο για το γιοργαλίδικο μουλάρι και για το Βιβλικό Πανδοχείο του Αδαμάκι.


Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-Ρετουσάρισμα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος


Κ.
ΠΗΓΗ Κρητική Επιθεώρηση 1948

Δεν υπάρχουν σχόλια: